Odcinek 3: Trendy w systemie ERP – część II

Radosław Dudziak: Cześć! Ruszamy z drugą częścią rozmowy z ekspertem systemów ERP, w której przyjrzymy się aktualnym trendom technologicznym. Poznasz z nami między innymi znaczenie chmury obliczeniowej, Big Data oraz internetu rzeczy. Dowiesz się też, dlaczego 43% przedsiębiorców oczekuje, że ich system ERP będzie oparty na sztucznej inteligencji. Zaczynamy!

Nazywam się Radosław Dudziak i tak jak poprzednim razem towarzyszy mi Piotr Śledź - Prezes Zarządu i założyciel IT.integro.

Piotr Śledź: Dzień dobry.

Radosław Dudziak: Przypomnijmy, że firma od 30 lat wdraża system Navision znany obecnie jako Microsoft Dynamics 365 Business Central. Poprzednim razem rozmawialiśmy o mobilności, aplikacjach dedykowanych, skróconym cyklu życia produktu. Jeżeli nie mieliście okazji zapoznać się z tą częścią rozmowy to zapraszamy do odsłuchania.

Panie Piotrze, kontynuując temat kluczowych technologii dla biznesu, chciałbym zapytać o chmurę obliczeniową, bo ponad połowa przedsiębiorstw w zeszłym roku wybrała tę wersję systemu ERP. Skąd taki rosnący trend? Skąd rosnące zainteresowanie właśnie tą technologią?

Piotr Śledź: Po pierwsze, ubiegły rok był na tyle specyficzny, że dostępność produktów typu serwery czy w ogóle eletronika była ograniczona. Po drugie, możliwość instalacji indywidualnej serwerowni też była ograniczona. Była trudność z mobilnością. W związku z tym to nasiliło zainteresowanie i wybór chmury obliczeniowej jako tej platformy potrzebnej dla danej firmy mocy obliczeniowej. I oczywiście bazą do tego jest to, że sama w sobie chmura jest pełną przestrzenią - pełną platformą - dająca miejsce dla aplikacji i dla danych. Czyli drugim kluczowym elementem jest pełna integracja między aplikacjami, czy też możliwość integracji i przesyłania tych danych, które sobie będziemy życzyli.

To wszystko, tak jak w przypadku ekosystemu Microsofta, jest takim elementem kluczowym w cyfryzacji. Integracja wszystkiego ze wszystkim. I tutaj faktycznie chmura daje duże korzyści. Oprócz tego chmura jest bezpieczna - mimo obaw pewnych klientów. Po trzecie, to o czym mówiliśmy już w poprzednim odcinku, chmura daje wiele rozwiązań dedykowanych. Mamy AppSource, czyli sklep dedykowany, w którym możemy dokupić aplikacje na chwilę i je przetestować. Na przykład, w naszym środowisku Microsoft Dynamics 365 Business Central jest już ponad 1000 aplikacji możliwych do zainstalowania, rozszerzających funkcjonalność. W innych obszarach - PowerApps - też jest ich kilkaset. W naszej rodzinie Dynamics jest też już ponad 2000 aplikacji. Dowolność wyboru jest dość duża. Łatwość dostępu, szybkość i bezpieczeństwo.

Radosław Dzudziak: Wiem, że wciąż wiele osób i firm nieufnie patrzy na chmurę obliczeniową. Z badań wynika, że ponad połowa tych firm, które jednak nie wybrały chmury, jako powód podaje ryzyko utraty danych czy ryzyko naruszenia bezpieczeństwa. Czy faktycznie ta chmura jest bezpieczna?

Piotr Śledź: Mniej więcej 50% klientów obawia się o bezpieczeństwo, czyli o to, że dane zostaną ukradzione albo że dostęp dla niepożądanych osób do aplikacji będzie łatwiejszy. Zderzmy to z rzeczywistością, czyli jakie nakłądy poczynia Microsoft, aby zabezpieczyć chmurę obliczeniową? W tej chwili pracuje tam ponad 3000 specjalistów. Są to naprawdę miliony czy miliardy dolarów w celu bezpieczeństwa. Systemy chmurowe są permanentnie monitorowane i optymalizowane. Są po prostu skutecznie zabezpieczone. Kiedy zderzymy to z lokalną serwerownią to niestety nie mogę się zgodzić z tym stwierdzeniem, że chmura jest niebezpieczna.

Radosław Dudziak: Pewnie niewiele firm może wydać tyle na bezpieczeństwo, co Microsoft.

Piotr Śledź: Dokładnie, tak po prostu jest. Microsoft ma świadomość, ile jest do stracenia i o to bardzo, bardzo dba. Jest też inny element, który wpływa na decyzję, wg badań ok. 20% przedsiębiorców czy decydentów nie ma wiedzy na temat chmury, także są to pewne przekonania czy półświadome opinie. I oczywiście jest to praca nas - dostawców - żeby klientów uświadomić i pomóc w decyzji, która tak naprawdę jest ich decyzją biznesową i ma pewne korzyści oraz konsekwencje.

Z kolei 15% przedsiębiorców twierdzi, że koszty chmury są niekorzystne. Tutaj jest to kwestia indywidualnej wyceny, skali o której rozmawiamy w zależności od potrzeb i pełnej perspektywy tych kosztów z punktu widzenia lokalnej firmy. Serwerownia chmurowa nie pobiera lokalnie prądu, nie lokalnej klimatyzacji ani lokalnego informatyka czy zewnętrznej firmy. Także koszty też trzeba mierzyć w sposób rzeczywisty, a nie zakup licencji i serwera, i to wszystko.

Radosław Dudziak: Czy chmura w takim razie jest dla wszystkich? Kto najczęściej inwestuje w chmurę?

Piotr Śledź: Z perspektywy naszych biznesowych klientów można powiedzieć, że tak - jest dostępna dla wszystkich. Istotą jest tutaj skalowalność chmury, czyli możliwość takiego przygotowania rozwiązania cyfrowego, by zaspokoić małą firmę, średnią lub dużą. Dla tych najmniejszych lub średnich, ale nie za dużych, od 10 do kilkudziesięciu użytkowników preferowanym modelem jest model SaaS. Klient kupuje subskrypcję na licencję aplikacji oraz dostaje przygotowaną i zoptymalizowaną pod to wersję mocy obliczeniowej, która wystarczy do obsługi aplikacji.

Radosław Dudziak: W jednym pakiecie?

Piotr Śledź: W jednym pakiecie płatnym co miesiąc, ewentualnie rocznie. Mamy taką możliwość. Dla większych użytkowników - 100 czy 200 użytkowników - preferujemy już instalację opartą na Microsoft Azure, gdzie nasi specjaliści od chmury mają możliwość konfigurowania tej przestrzeni cyfrowej, monitorowania, zwiększania, zmniejszania i dopasowania do potrzeb klienta. Proces ten jest jak projekt, czyli oczywiście trzeba go porządnie przygotować, ale jest to dostępne w miarę sprawnie i szybko. W dzisiejszych czasach jest tym bardziej jest to skuteczne, bo sprzęt może nie dojechać albo jest trudno dostępne i czasem trudno nawet jechać do klienta.

Radosław Dudziak: Czyli ta sama chmura ale nieco inny system zarządzania i skala możliwości.

Piotr Śledź: Tak jest. Inny model sprzedaży, inny model usługi i zarządzania. Idąc dalej, co się dzieje w szerszej przestrzeni naszych miast - nasila się tendencja smart city. W oparciu o chmurę niektóre miasta strategicznie podjęły decyzje, że usługi, które świadczą swoim mieszkańcom będą opierać o chmurę obliczeniową. Tak się już zadziało w San Francisco, Denver, Tajpej. To też jest fajne, bo powoduje ten sam problem; wiadomo, że struktury miejskie są dość rozporoszone. Jest wiele urzędów, wiele organizacji. Są one często, z natury rzeczy, rozdzielane funkcyjnie i tutaj budowanie indywidualnych serwerowni jest kosztowne i nieefektywne.

Idąc dalej, patrząc z pozycji naszego kraju bardzo nasila się, mimo wszystko, skuteczna tendencja cyfryzacji naszego życia jako obywateli. I tutaj pomaga znowu Microsoft. Inwestuje w tej chwili w Polsce ok. miliarda dolarów w duże centrum obliczeniowe, w którym też znacząca część mocy obliczeniowej przygotowana jest pod strategię cyfrowego państwa. Mamy już podobno zatwierdzoną przez Ministerstwo Cyfryzacji konieczność wymiany ok. 10 000 lokalnych serwerowni w różnych instytucjach rządowych na chmurę obliczeniową.

Radosław Dudziak: Czyli nie tylko biznes, ale też ta sfera publiczna już wchodzi w to dość mocno, z tego, co Pan mówi.

Piotr Śledź: Dokładnie i jest oficjalną informacją, że np. dane dotyczące operacji VAT-owskich, tzw. JPK, czyli Jednolity Plik Kontrolny transakcji sprzedaży i zakupu też jest oparty o chmurę, i to chmurę właśnie Microsofta. Tak naprawdę chmura jest już właściwie wszędzie. Poczynając od naszych smartphonów, kończąc na innych aplikacjach. Poza naszym życiem zawodowym i życiem obywatelskim też korzystamy z chmury.

Radosław Dudziak: Kolejnym trendem, o jakim chciałbym porozmawiać jest Big Data. Wyjaśnię, że oczywiście nie chodzi o "dużą datę", tylko o duże ilości danych. W samych systemach ERP już przetwarzamy bardzo duże ilości danych i co firmie da czy jakie korzyści będzie ona mogła otrzymywać, jeżeli jeszcze dodamy tych kolejnych danych i będziemy to wszystko chcieli razem przetwarzać w systemie ERP?

Piotr Śledź: Big Data to temat, który rzeczywiście ma wpływ na biznes i możliwe są do uzyskania pewne korzyści związane z korzystaniem z tej technologii. Kluczowe są tutaj 4 obszary. Po pierwsze - lepsze prognozowanie. Po drugie - lepsze planowanie, czy produkcji, czy sprzedaży, czy zakupów. Po trzecie - bardziej optymalna logistyka, czyli cały łańcuch dostaw, który jest oparty o różnych kontrahentów, aplikacje i dane można w sposób płynny, dzięki przepływowi wielkiej ilości danych, robić bardzo optymalnie i szybko. I to widać w firmach logistycznych czy transportowych. No i czwarty ważny obszar to jest wykorzystanie danych do profilowania naszych klientów, ich zachowań i tego, czego oni de facto oczekują. Albo ewentualnie do pewnego nawet sterowania nimi w kreowaniu ich oczekiwań. Także to są takie cztery obszary biznesowe, które z punktu widzenia Big Data są dość istotne i moim zdaniem kluczowe.

Gartner, który bada systemy klasy ERP twierdzi, że już w 2020 roku większość firm będzie korzystać z modeli związanych z dużą ilością danych. Ja tu jestem umiarkowanie optymistyczny w tym zakresie. Uważam, że ograniczenia dotyczące udostępniania swoich danych - ewentualnie otwartości na świat i pewnego umiarkowanego zaufania ogólnie w biznesie i konkurencyjności - spowodują, że tak łatwo nie będzie uzyskać takiego efektu. Ale to też jest kwestia tego, czy mówimy o danych, które są wspólne dla wszystkich - i o tym tu w większości mówimy - czy mówimy o swoich danych, które jeżeli mamy w określonym okresie historycznym dobrze posegregowane i zainstalowane w systemie to też możemy z modelami sztucznej inteligencji czy predykcji używać.

Radosław Dudziak: Czyli informacja dalej jest cenna, ale ważne jest też, w jaki sposób te informacje uzyskamy i dalej przetworzymy. A jeżeli chodzi o późniejszą analizę tych danych, czyli analitykę, Business Intelligence - jak to wygląda w systemach ERP? Bo wiemy, że przykładowo analiza predykcyjna (przewidywanie) jest też już znaczącym trendem. Czy w systemach EPR również się to już zaczyna pojawiać?

Piotr Śledź: Oczywiście. W systemach lepszej klasy, czyli np. w naszym Dynamics 365 Business Central, mamy już pewne konkretne modele predykcyjne, czyli prognozowanie przyszłości. Na dziś są to funkcjonalności związane z prognozowaniem płatności i magazynu, zakupu czy produkcji. Tam już też możliwość skorzystania z modeli cyfrowej predykcji.

Radosław Dudziak: Możemy przewidzieć, czy będziemy potrzebować kolejnych dostaw, tak? Czy jak będzie wyglądać produkcja?

Piotr Śledź: Dokładnie. Jeden z naszych klientów opowiadał mi, że kiedy zaczął stosować właśnie sztuczną inteligencję w analizie i predykcyjne modele raportowe... chodziło tu o sprzedaż np. butów i odzieży w całym kraju... dużym problemem była pewna prognozowana specyfika rozmiarów na poszczególne obszary - województwa czy sklepy. W momencie, gdy włączono sztuczną inteligencję i modele predykcyjne do analizowania, jakie rozmiary powinny się pojawić w jakich obszarach w sklepie, okazało się, że firma zaoszczędziła bardzo dużo pieniędzy na tym, że nie musiała tych brakujących rozmiarów dosyłać między sklepami. Jest to ciekawy przykład, że tak to działa. I populacja jest niby taka sama, ale mimo wszystko, z jakiegoś powodu, w jakimś obszarze ktoś ma większe nogi a ktoś mniejsze itd.

Radosław Dudziak: Ciekawe. Przejdźmy teraz do internetu rzeczy, bo on już jest faktycznie obecny w wielu sferach naszego życia prywatnego. Choćby sama koncepcja inteligentnego domu, gdzie system może automatycznie sterować temperaturą pomieszczenia w zależności od ilości osób czy automatycznie włączać system alarmowy, kiedy wychodzimy. A czy w systemach ERP również internet rzeczy jest obecny i może nam jakoś pomóc?

Piotr Śledź: Oczywiście. Internet rzeczy jest też silnym trendem, który będzie się wzmacniał. Na świecie mamy taką sytuację, że rośnie geometrycznie liczba urządzeń, które są wyposażone w czujniki i sensory, które są oczywiście w jakikolwiek sposób zintegrowane - bądź możliwe do zintegrowania - z innymi aplikacjami. No i teraz, w realnym świecie biznesowym mówimy tu o przestrzeni logistycznej i przestrzeni produkcyjnej. Te sensory, te dane, które w sposób automatyczny będą nam dostarczane do systemu mogą spowodować, że po pierwsze jakość tych danych będzie wyższa, po drugie ilość tych danych będzie dużo większa.

A po trzecie, korzystając też z innych elementów - sztucznej inteligencji i dobrych prognoz - jesteśmy w stanie przewidzieć pewne nieoczekiwane zdarzenia. Awarie czy jakieś niedostatki w maszynach. Czyli będziemy wiedzieć, czy ta maszyna się przegrzewa, a ta ma z kolei jakiś element starty czy zniszczony. W związku z tym internet rzeczy można w tej chwili zobrazować miliardem sensorów, które wchodzą do różnych urządzeń. Pomijając już te domowe, ale do urządzeń biznesowych. I tam rzeczywiście internet rzeczy jest kluczowe. Jakością w tym wszystkim jest to, że dane dostarczone przez te czujniki są w miarę stabilne i konkretne. Nie ma człowieka, który może je w jakikolwiek sposób skrzywić.

Radosław Dudziak: I są przesyłane automatycznie, nie trzeba tego samemu kontrolować. W takim razie porozmawiajmy jeszcze o sztucznej inteligencji. Zazwyczaj znamy ją z takiej ciemnej strony pokazywanej w filmach sci-fi, a tymczasem z raportu Delloite wynika, że prawie 3/4 przedsiębiorców spodziewa się, że w ciągu najbliższych 3 lat ich aplikacje biznesowe będą w pełni zintegrowane ze sztuczną inteligencją. Więc jak to wygląda z tej, powiedzmy, "prawdziwej" strony, z perspektywy biznesu - mam nadzieję, że trochę jaśniejszej.

Piotr Śledź: Tu musimy rozdzielić kwestię uczestnictwa w sztucznej inteligencji z punktu widzenia przedsiębiorstwa. Są dwa warianty. Pierwszy wariant jest taki, że otwieramy się i z pełnym zaufaniem udostępniamy nasze dane i jednocześnie korzystamy z tych źródeł, z których korzystają jeszcze inni. Czyli otwieramy się na cały cyfrowy ekosystem - coś do tego ekosystemu wnosimy i coś z niego jednocześnie pobieramy. Wtedy możemy, z wykorzystaniem pewnych technologii sztucznej inteligencji, rzeczywiście wzbogacić firmę i prawdopodobnie wznieść ją na wyższy poziom.

Drugie podejście jest takie, że wykorzystujemy mechanizm sztucznej inteligencji na podstawie własnych, prywatnych danych. I to też jest okej, to też jest pewna wartość i warto z tego skorzystać. Czyli mamy swoje dane, a pewne mechanizmy prognoz czy optymalizacji możemy zaszyć w naszych systemach na podstawie naszych danych. Także to jest kwestia strategicznej decyzji, w którym kierunku idziemy.

Trzeci obszar, który jest też bardzo ważny to oczywiście obsługa naszych klientów. Tutaj ta otwartość ma pewną zaletę, ale istnieje też właśnie kierunek, o którym Pan wspomniał, czyli robotyzacja obsługi klienta. Mamy możliwość uruchomienia pewnych wirtualnych agentów; możemy zrobić chatboty i skorzystać z tego, że nasz klient czy potencjalny klient będzie obsługiwany przez wcześniej zdefiniowane usługi sztucznej inteligencji. Tak naprawdę przez cyfrowe roboty.

Radosław Dudziak: Ciekawe, czyli najpierw musimy te roboty, tę sztuczną inteligencję nieco nauczyć i przekazać jej jakieś informacje.

Piotr Śledź: Oczywiście, ale w tej chwili już wiemy dobrze - wchodzimy na stronę internetową np. operatora i już atakuje nas tam jakiś chatbot. Najczęściej zadawane pytania są łatwe do zidentyfikowania i chatbot odpowiada nam w sposób konkretny i całkiem przydatny. W sumie nie musimy się kontaktować z człowiekiem. W pewnej specyfice powtarzalność jest ważna, ale tutaj nie ma ograniczenia - nie musimy ograniczać się do 100 czy 1000 pytań, a możemy wprowadzić model, który obsłuży 1 000 000 pytań. Sztuczna inteligencja najprawdopodobniej dobrze sobie z nim poradzi.

Radosław Dudziak: Dobrze, to podsumowując w takim razie wszystkie trendy, o których rozmawialiśmy przez nasze ostatnie dwa odcinki - jeżeli dla kogoś temat cyfrowej transformacji jest zupełnie obcy to który z takich trendów by Pan wymienił jako najważniejszy? Czy od którego najlepiej zacząć?

Piotr Śledź: Ja myślę, że jest to kwestia tego, że każdy biznes musi być opisany w cyfrach. Jeżeli mamy zapotrzebowanie na precyzyjny opis naszego biznesu to musimy dostarczyć precyzyjnych danych. Jeżeli mamy biznes, który polega na jakiejś mega intuicyjnej działalności to tam takiej potrzeby nie ma. W związku z tym, moim zdaniem musimy opleść nasze firmy pewnym łańcuchem aplikacji, możliwości wprowadzania danych i nowoczesnych narzędzi analizy tych danych. Od tego raczej się nie ucieknie.

Drugi kierunek to oczywiście jest kwestia zdobywania naszych klientów. I tu mamy cały obszar z działu marketingu, cały obszar obsługi przez możliwe nowe technologie; mamy obszar tego, że chcemy też tych klientów sprofilować i wiedzieć, czego oni oczekują. A jednocześnie chcemy bardzo szybko wyprodukować, dostarczyć, przywieźć i sprzedać, zakupić we współpracy z naszymi kooperantami. Także tak naprawdę wiele tych obszarów bez dobrej sprawności cyfrowej nie ma szans w dzisiejszych czasach. Dzisiaj jest tak, że budując strategię biznesową musimy uwzględnić strategię cyfrową. Musimy w perspektywie kolejnych planowanych działań - czy krótko-, czy długoterminowych - uwzględnić, czy nasze systemy informatyczne ten proces, nowy pomysł lub nowy produkt obsłużą.

Radosław Dudziak: A więc rozwój technologiczny w zasadzie jest potrzebny, żeby być lepszym i szybszym niż inni.

Piotr Śledź: Dokładnie tak. Rola szefów działów IT też się troszeczkę zmienia, tzn. dzisiaj są oni bardziej konsultantem, co jest dostępne na rynku i jakie usługi możemy zakupić na potrzeby naszej firmy. Także jest pewna rotacja w oczekiwaniach co do dyrektorów informatycznych w dużych przedsiębiorstwach - ewentualnie głównych informatyków w średnich przedsiębiorstwach. Ale tak czy owak bez cyfryzacji nie ma szans.

Radosław Dudziak: Dziękuję za rozmowę. A Was zapraszam na kolejny odcinek naszej serii rozmów z ekspertami. Dowiecie się, w jaki sposób wdrażać systemy ERP, czy trzeba się do tego przygotować oraz w jaki sposób znaleźć partnera technologicznego. Powiemy też o tym, czy firmy zawsze są zadowolone z wdrożenia systemu ERP oraz co możecie zrobić, żeby zakończyć taki projekt z sukcesem. Zapraszamy!